داغ شدن بحث شیر دادن در ملأ عام؛ این بار با عکس دختر رئیس جمهور

بی بی سی - عکس جوان‌ترین دختر رییس جمهوری قرقیزستان که با لباس زیر به نوزادش شیر می‌دهد، باعث داغ شدن بحث درباره شیردهی در ملاعام و بدن زنان شده است.

آلیا شاگیوا حدود سه ماه پیش این عکس را روی صفحه اینستاگرامش منتشر کرد و نوشت " من هر وقت و هر جا نیاز باشد به فرزندم شیر خواهم داد."

طولی نکشید که خانم شاگیوا مورد انتقاد شدید قرار گرفت و متهم به بی‌اخلاقی شد. در آخر او مجبور شد که عکس را از روی صفحه اینستاگرام خود بردارد. اما او به تازگی در یک مصاحبه اختصاصی با سرویس قرقیزی بی‌بی‌سی جهانی گفت که این عکس‌العمل‌ها حاصل فرهنگی است که نگاهی فوق‌العاده جنسیت‌زده به بدن زن دارد.

آلیا شاگیوا به بی‌بی‌سی می‌گوید "این بدنی که به من هدیه شده مبتذل نیست بلکه کارآمد و به درد بخور است. این بدن برای رفع نیازهای طبیعی فرزندم ساخته شده نه برای اینکه به آن نگاه جنسی بشود."

ولی تنها کاربران شبکه‌‌های اجتماعی نبودند که این حرکت خانم شاگیوا را نپسندیده بودند. الماس بیک آتامبایف رییس جمهوری قرقیزستان و پدر خانم شاگیوا و همسرش هم هر دو از انتشار عکس‍ها ناراضی بودند.

خانم شاگیوا که در منزل شخصی خود در حومه بیشکک، پایتخت قرقیزستان با بی‌بی‌سی صحبت می‌کرد از عکس‌العمل خانواده خود گفت: "آنها اصلا خوششان نیامده بود. البته قابل درک است. والدین معمولا محافظه‌کارتر از فرزندانشان هستند."

خانم شاگیوا در شبکه‌‌های اجتماعی بسیار فعال است و روزانه عکس‌های زیادی از زندگی خودش و همسرش که روس است و نوزاد پسرشان به اشتراک می‌گذارد؛ عکس‌هایی که به نظر می‌آید به صورت حرفه‌‌ای و معمولا در طبیعت گرفته شده‌‌ است. در بسیاری از این عکس‌ها آلیا شاگیوا مشغول شیردادن به نوزادش است.

او می‌گوید "وقتی من به نوزادم شیر می‌دهم احساس می‌کنم بهترینی را که در توانم هست در اختیار او می‌گذارم. رفع نیازهای فرزندم برای من از قضاوت‌های مردم و حرف‌هایشان مهمتر است."

قرقیزستان کشوری مسلمان از جمهوری‌های اتحاد جماهیر شوری سابق است. این کشور از نظر فرهنگی محافظه‌کار است ولی شیردهی زنان در اماکن عمومی در قرقیزستان کاملا پذیرفته شده و زنان در پارک‌ها و دیگر مکان‌های عمومی به نوزادشان شیر می‌دهند. البته همیشه با تکه‌ای پارچه یا قسمتی از لباس خودشان را می‌پوشانند تا پستان‌هایشان معلوم نباشد.

با همه این اوصاف گروهی از کاربران شبکه‌های اجتماعی از خانم شاگیوا به دلیل انتشار عکسش انتقاد کرده‌اند. بعضی گفتند لازم نیست که از لحظه‌ای به این اندازه خصوصی عکس منتشر کرد و بعضی دیگر نیمه‌برهنه بودن او را نامناسب خوانده‌اند.

شیر دادن زنان در ملأ عام هنوز در بسیاری از کشورهای دنیا مورد بحث است. در بریتانیا قانون به زنان اجازه می‌دهد هر جایی که لازم می‌دانند به فرزندشان شیر بدهند و لازم نیست حتی خودشان را بپوشانند، ولی این باعث نشده که مردم به شیردهی زنان در اماکن عمومی اعتراض نکنند.

حدود سه سال پیش در یکی از هتل‌های مشهور لندن به زنی که در رستوران این هتل به فرزندش شیر می‌داد اخطار داده شد؛ مسئله‌ای که باعث شد ده‌ها مادر با نوزادانشان به نشانه اعتراض بیرون هتل تجمع کنند و شیر بدهند.

بخش‌های از مصاحبه اختصاصی بی‌بی‌سی با آلیا شاگیوا به زبان‌های مختلف در بی‌بی‌سی ترجمه شد و باعث شد که مخاطبان سرویس‌های مختلف بی‌بی‌سی از جمله سرویس فارسی هم درباره تجربه‌های خود در کشورهایشان بگویند.

یکی از مخاطبان بی‌بی‌سی فارسی می‌گوید: "درفضای عمومی نمی‌توانم بچه شیر بدهم چون کلی چشم زوم می‌شود روی من. یا باید چیزی بکشم روی سر خودم و بچه یا یک جایی بروم دور از دید دیگران و یا بچه را گرسنه نگه دارم تا به خانه برسم".

هرچند این مخاطب تجربه چندان خوشایندی از شیردهی در ملأعام نداشته اما بعضی مخاطبان فارسی‌زبان دیگر از تلاش‌‌های شهرداری تهران برای راحت‌تر کردن روند شیر دادن زنان ابراز رضایت کردند. شهرداری تهران در ایستگاه‌های مترو اتاق‌‌های مادر و کودک تاسیس کرده که برای مادران محیطی آرام و تمیز برای عوض کردن پوشک نوزادان و شیردهی فراهم می‌کند.

اما وضعیت در شیراز متقاوت است. مادری از شیراز گفته: "تقریبا در هیچ مرکز خرید یا رستوران و کافی شاپی در شیراز اتاقی برای مادر و کودک ندیدم. به همین دلیل تنها در فاصله دو نوبت شیرخوردنش بیرون می‌رویم."

یک مخاطب افغان هم از تجربه خود و یکی از بستگانش در کابل نوشته: "ما مجبور شدیم برای این که خواهر شوهرم بتواند به نوزادش شیر بدهد وارد مغازه‌ای شویم، مجبور شدیم هدیه‌ای بخریم تا به او اجازه دهند در گوشه مغازه بشیند و شیر بدهد. با یک شال بزرگ هم خودش را پوشاند."

یکی از مخاطبان سرویس ترکی بی‌بی‌سی روی فیسبوک نوشته: "لازم نمی‌دانم که شیر دادن را به رخ دیگران بکشم. حتما خودم را می‌پوشانم، هنوز مردان هیز زیادی وجود دارند که نگاه جنسیت‌زده به پستان‌های زن دارند."

ویکتوریا طهماسبی استاد مطالعات جنسیت در دانشگاه تورنتو در توییتر خود درباره اینکه چرا هنوز در کشورهای غربی شیردادن زنان در ملاعام مورد بحث است، نوشته: "درمنطق سرمایه‌داری سینه زن تنها زمانی سوددهی دارد که سمبل جنسی باقی بماند. شیردادن -آن هم درملاء عام- جاذبه جنسی سینه زن را ازبین می‌برد".

واقعیت این است که بدن زنان، استفاده از آن، کنترل بر آن و پوشش آن قرن‌هاست که موضوع بحث در جوامع مختلف بوده در بسیاری از فرهنگ‌ها و ادیان بدن زن به عنوان منبع اصلی گناه شناخته شده که باید پوشانده و کنترل شود.

در بیش از نیم قرن گذشته جنبش‌های زنان در گوشه و کنار دنیا سعی کرده‌‌اند که قبح مسائل مربوط به بدن زنان و هر آنچه که به آن مربوط است را از بین ببرند و تا حدودی هم موفق بوده‌اند ولی این راهی طولانی است که بر سر هر پیچ و خمش مانعی جدید سبز می‌شود.