اکبر گنجی - خبرنامه گویا
علی اکبر ولایتی، وزیر امورخارجه آیت الله خامنه ای با ده ها پست مهم حکومتی، در ۹ خرداد ۱۳۹۷ طی سخنانی حملات زیادی به توافق هسته ای (برجام) کرد و آن را بدتر از قرارداد ترکمانچای به شمار آورد. ادعای اصلی او این بود که دولت های اروپایی و آمریکا غیر قابل اعتمادند. آن ها- خصوصاً آمریکایی ها- همیشه به ایران خیانت کرده و ضربه زده اند. دکتر مصدق هم فریب اعتماد به آمریکا را خورد و با کودتای آمریکا و انگلیس سرنگون شد. او نکات بسیاری گفت که از زوایای گوناگون قابل نقد اند. بسیاری از رویکردها و راهکارهای او برای ایران و ایرانیان بسیار خطرناک هستند. اما در این نوشته کوتاه فقط و فقط به یک نکته او می پردازم. ولایتی گفت :
"مسئله بسیار مهم بعدی نگاه به شرق است. در این زمینه برخی غربگراها و غربزده ها و جاهلین متاسفانه بسیار مقاومت می کنند؛ برخی میگویند روسیه در گذشته نقض عهد کرده است که باید به آنها گفت نه اینکه طرف اروپایی همواره هر چه خواسته ایم در طبق اخلاص گذاشته و تقدیم کرده است؟ هر کشوری براساس منافع ملی خودش کار میکند. اما ما و روسیه و چین در جاهای مختلفی منافع ملی مان با یکدیگر همخوانی دارد و می توانیم با هم کار کنیم. روسها بدون تردید و با صراحت و سرعت پیشنهاد موذیانه انگلیس در سازمان ملل علیه ایران درباره یمن را وتو کرد. ماکرون در دیدار اخیرش با پوتین حرف زیادی زد و گفت که خوب است برجام با موضوع موشکی و منطقه ای درباره ایران تکمیل شود؛ اما پوتین به صراحت به او گفت که موشکی و منطقه ای هیچ ربطی به برجام ندارد. کدام یک از غربیها مثل پوتین حاضر است که چنین کاری کند. برخی ها تحت تاثیر دنیای دوقطبی سابق و تبلیغات درباره کمونیسم و...هستند، روسیه نه میتواند و نه بنا دارد که به ایران زور بگوید. با این کشور در خصوص مسائل دفاعی در حال همکاری هستیم و تقریباً هرچه خواستیم کم و بیش به ما داده است. این رآکتوری که روسها درست کردند آلمانی ها قرار بود درست کردند که بعد از انقلاب رفتند و یک قدم کوچک برنداشتند. اما روسها رآکتور را درست کردند و چیزهایی به ما دادند که یک پیچش را اروپاییها نمیدهند. چین در اوج تحریم ها با ما همکاری کرد و ۵۲ میلیارد دلار حجم مبادلات ما با چین بود که البته فاصله ی این رقم با کشور دوم بسیار زیاد است. رهبر معظم انقلاب سالها قبل نگاه به شرق را فرمودند و در دیدار با رئیس جمهور چین گفتند که طالب روابط راهبردی با چین هستیم و آنها نیز این نکته را گفته بودند. چینیها طالب کارکردن در پارس جنوبی و آزادگان هستند. بنابراین نگاه راهبردی به شرق راحت ترین کاری است که از طریق آن میتوانیم از شر قایم باشک بازیهای غربیها خلاص شویم. نباید تحت تاثیر فضاسازی افرادی که غربگرا هستند و پاریس را از مسکو بیشتر دوست دارند قرار بگیریم".
بهتر است آیت الله خامنه ای ، مشاور عالی ارشدش و سرداران به چند واقعیت زیر توجه کنند. اگرچه این واقعیت ها از سوی یکی از "نادان ها" طرح می شود، اما واقعیت بودن آن ها را نمی توان نفی کرد:
اول- کلیه قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران با رأی مثبت روسیه و چین تصویب شد. آن ها هیچ یک از آن قطعنامه ها را وتو نکردند. اما آمریکا هرگونه قطعنامه ای علیه اسرائیل را در شورای امنیت وتو می کند. توافق هسته ای آن قطعنامه های خطرناک را - طبق شروطی- ملغی ساخت.
دوم- پوتین به دنبال منافع خویش است. به همین دلیل با همه دولت هایی که اینک دشمن درجه اول ایران هستند، روابط دوستانه دارد. . صدها حمله اسرائیل به سوریه در این مدت، با هماهنگی و موافقت روسیه بوده است. نیروهای ایرانی و حزب الله روی زمین جنگیدند و خدا می داند چه تعداد کشته داده اند. اما بخش های وسیعی از خاک سوریه اینک تحت اشغال اسرائیل (بلندی های جولان)، ترکیه (حدود ۵ هزار کیلومتر مربع) و آمریکا است. اسرائیل در این بمباران ها نیروهای ایرانی را هم کشته است.
سوم- پس از توافق نتانیاهو با پوتین، روسیه رسماً اعلام کرد که نیروهای ایرانی و حزب الله باید از مرزهای نزدیک اسرائیل به کلی خارج شوند. اما نتانیاهو به این هم قانع نیست و گفته است هرجای سوریه که نیروهای نظامی ایران حضور داشته باشند، آن ها را می زنیم و نابود می کنیم. روسیه در این مورد کاملاً با اسرائیل همراه است و هرگز طرف ایران را نخواهد گرفت.
چهارم- روسیه در سوریه دارای پایگاه نظامی و منافع بسیار است. شاید روسیه اینک به مهمترین بازیگر سوریه تبدیل شده باشد. سوریه دائماً از سوی دیگران- خصوصاً اسرائیل- بمباران می شود. روسیه اعلام کرد که برای دفاع سوریه از خود، به متحد استراتژیکش موشک های دفاعی اس ۳۰۰ تحویل خواهد داد. اسرائیل به سرعت مخالفت کرد و گفت بدین ترتیب شاید دست ما کمی در بمباران دائمی سوریه بسته شود. روسیه عقب نشینی کرد و گفت این سلاح دفاعی را به سوریه نخواهد داد. روسیه به دشمنان ایران اس ۴۰۰ می فروشد، اما حاضر به فروش سلاح های دفاعی مهم به ایران فاقد نیروی هوایی و دریایی نیست.
پنجم- روسیه و آمریکا دارای روابط بوده و هستند. پوتین برای بهبود این روابط دست به هرکاری می زند. منتهی مشکل ترامپ این است که در آمریکا متهم است که پوتین او را رئیس جمهور کرده است. ترامپ هم برای رد این واقعیت، مجبور است با تحریم های جدید علیه روسیه همراهی کند. پوتین چند روز پیش گفت که روابط روسیه و آمریکا گرفتار اختلافات داخلی آمریکا شده است. یعنی اگر از سوی امریکایی ها چراغ سبزی نشان داده شود، پوتین تا آخر خط خواهد رفت. برای او منافع روسیه مهم است، نه ایران. پوتین با همه دولت های غربی که ایران عهد شکن و غیر قابل اعتماد می خواند، رابطه دارد. چین هم همین طور. اگر رابطه با دولت های غربی زیان آور است، چرا قدرت های بزرگی چون چین و روسیه به هیچ وجه حاضر به قطع آن نبوده و نیستند؟
ششم- تخاصم ایران و آمریکا تا حد تحریم های کمرشکن و احتمال حمله نظامی آمریکا به ایران، به سود کدام دولت هاست؟ اول اسرائیل و عربستان سعودی و امارات متحده. دوم- روسیه و چین. سوم- ترکیه و عراق. روسیه و چین با ورق ایران به سود خود بازی می کنند.
هفتم- کره شمالی متحد استراتژیک چین و روسیه بود و هست. تمامی قطعنامه های شورای امنیت علیه کره شمالی با تأیید چین و روسیه به تصویب رسید. چین فشار بسیار زیادی به کره شمالی وارد آورد تا در برابر کلیه خواست های آمریکا عقب نشینی کند. چین با ورق کره شمالی به سود منافع خود عمل می کند. این مردم بیچاره کره شمالی بوده و هستند که طی چند دهه قربانی تحریم های کمرشکن شده و از گرسنگی مرده اند و می میرند.
هشتم- آیت الله خامنه ای یکی از تضمین هایی که برای باقی ماندن ایران در برجام درخواست کرده، این است که کشورهای اروپایی قطعنامه ای در محکومیت آمریکا به دلیل نقض برجام و خروج از آن به شورای امنیت سازمان ملل ببرند. ولایتی از این شرط دفاع کرده و می گوید حتی اگر آمریکا این قطعنامه را وتو کند بازهم ایران برنده خواهد شد. پرسش: چرا روسیه و چین این قطعنامه را به شورای امنیت سازمان ملل نمی برند؟ به همان دلیل اروپایی ها هم نمی برند.
دهم- ایران در هر صورت باید در برجام باقی بماند. این تنها شانس ایرانیان برای دوری از تجاوز نظامی به ایران و کلنگی کردن کشور است. آنان که افغانستان، عراق، سوریه، لیبی، یمن، و...را کلنگی کردند، آماده کلنگی کردن ایران و تجزیه آن هستند. اگر ایران از برجام خارج شود، روسیه و چین هم در شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران رأی خواهند داد. تحت هیچ شرایطی نباید از برجام خارج شد. در این صورت، هیچ کس اتهام های آمریکا و اسرائیل و عربستان سعودی در مورد مقاصد اتمی ایران را باور نخواهد کرد.
یازدهم- هدف این نوشتار محکوم کردن روسیه و چین نبوده و نیست. آنان منافع خود را پیش می برند. تأمین منافع دولت ها، اساس روابط بین الملل است. دولت ها برای منافع خود دست به هرکاری می زنند. توطئه و فریب و خدعه و تجاوز و...بخشی از روش های تأمین منافع است. روابط بین الملل تابع فضایل اخلاقی نیست. دنیا، دنیای زور است و آمریکا که از همه قوی تر است، بیش از بقیه زورگویی می کند. اما چین و روسیه هم متناسب با قدرتشان زورگویی کرده و می کنند. مگر جمهوری اسلامی هر جا بتواند از همین روش ها برای پیشبرد اهدافش استفاده نمی کند؟ معنای این سخن این نیست که نباید با روسیه و چین رابطه داشت، بلکه همان رابطه را باید با دولت های غربی و آمریکا و اسرائیل هم داشت.
دوازدهم- جمهوری اسلامی باید به فکر منافع ملی ایران باشد. سیاست خارجی جمهوری اسلامی در سطح جهانی و منطقه ای به زیان ایران تمام شده است. فقط و فقط نزاع با اسرائیل به تنهایی برای ایران هزینه های غیر قابل تحملی دارد. اسرائیل اگر اندک سرزمین های باقی مانده فلسطینی ها را از آن خود کند و همه فلسطینی ها را هم بکشد، باز هم دولت آمریکا تمام عیار از اسرائیل حمایت خواهد کرد. در شورای امنیت و دیگر نهادهای سازمان ملل، دولت آمریکا رسماً و به طور علنی کشورهایی که علیه اسرائیل رأی دهند را تهدید کرده و می کند. بنابراین، شعارهای نابخردانه "مرگ بر اسرائیل" و "مرگ بر آمریکا" کاملاً به زیان منافع ملی ایران بوده و باید کنار گذاشته شوند.
سیزدهم- بدون وحدت ملی، بدون دموکراسی و آزادی، بدون عدالت و رفع همه اشکال تبعیض های قومی و دینی و جنسیتی، دفاع از موجودیت ایران و ایرانیان کار بسیار دشواری است. در دوران شاه حفظ موجودیت ایران امکان پذیر بود، چون ایران متحد آمریکا و غرب بود و با اسرائیل هم رابطه داشت. به همین دلیل، سرنگونی شاه به تجزیه ایران منتهی نشد. اما "تغییر رژیم" که سیاست فعلی کلنگی کاران است، به نابودی ایران و ایرانیان می انجاند. ایران و ایرانیان به یک "جمهوری سکولار ملتزم به آزادی و حقوق بشر" نیازمند هستند، اما مثلث ترامپ، نتانیاهو و بن سلمان، مثلث کلنگی کاران است، نه دموکراسی و برابری ساز. "جمهوری دموکراتیک سکولار" را باید مردم ایران بسازند. اگر فرد یا گروهی خواب معجزه این سه امام زاده ( ترامپ و نتانیاهو و محمد بن سلمان) را دیده است ، تعبیر خوابش را در لیبی فاقد دولت بازار برده فروشان ببیند. می دانیم که تجاوز نظامی به لیبی کار اوباما بود که تحصیل کرده دانشگاه هاروارد است و استاد حقوق دانشگاه شیکاگو بود. این یکی که کاباره داری است که می گوید زنان زیبا حق مردان ثروتمند هستند و آنان مجازند با آن ها هر کاری انجام دهند(نوار سخنانش را هیلاری کلینتون پخش کرد و ترامپ در دفاع از خود گفت: این ها حرف هایی است که مردها در ورزشگاه ها می گویند). حداقل ۱۹ زن شاکی آزار جنسی هم دارد. حتی درباره دختر خودش سخنان جنسی تعجب برانگیزی آوری گفته است.
چهاردهم- دموکراسی ، آزادی ، حقوق بشر، کثرت گرایی و عدالت به مثابه رفع تبعیض، آرمان هایی فی نفسه مطلوب اند. این ها آرمان هایی است که حداقل از مشروطه تاکنون مردم ایران برای آن ها مبارزه کرده و هزینه بسیار داده اند. بدون عدالت و برابری ، جامعه سامان نخواهد گرفت.