او گفت: "باید از همه مولفه‌های قدرت برخوردار باشیم، از جمله سلاح هسته‌ای. نه به خاطر اینکه دنبال تجاوزگری هستیم، بلکه به خاطر اینکه نگذاریم اسرائیل به فکر حمله به کشورهای عربی و اسلامی بیفتد".
آقای زهار که پیشتر وزیر امور خارجه دولت حماس بود، اکنون از تصمیم گیران شاخه نظامی این سازمان است.
او برای مبارزه با اسراییل، بهایی سنگین پرداخته است: دو فرزند او هدف حملات "هوشمند" اسراییل قرار گرفته اند.
آقای زهار در دفتر خود در غزه با سیاوش اردلان از بی‌بی‌سی فارسی گفتگو کرده است. محور اصلی این مصاحبه رابطه حماس با ایران است.
آیا رابطه حماس با ایران یک رابطه استراتژیک است یا یک رابطه برادری؟
به نظرم بیشتر از اینهاست. اما اول از همه یک رابطه استراتژیک است زیرا ما به ایده امت اسلامی اعتقاد داریم که شامل همه ملیت ها می شود.
خیلی ها معتقدند رقابت های شیعه و سنی که در منطقه شدت می گیرد بر رابطه ایران با گروه هایی مثل حماس اثر منفی گذاشته؟ آیا این طور است؟
نباید اثر منفی بگذارد. ما نباید این اجازه را بدهیم، چرا که این بر خلاف ایده امت اسلامی است و فقط دشمن امت اسلامی از این اختلاف ها بهره خواهد برد.
علاوه بر رقابت های شیعه و سنی خیلی از کشورهای عرب، مخصوصا کشورهای حاشیه خلیج فارس معتقدند که ایران به دنبال تسلط بر اعراب و در پی منافع ملی و ناسیونالیستی خودش است؟ شما چنین چیزی را بین مقامات ایران احساس کردید؟
من چنین چیزی را ندیدم. فکر می کنم برای ایران بهتر است که سیاست فعلی خود را بدون دخالت در مسايل کشورهای عربی و اسلامی دنبال کند و به عنوان نیرویی در جهت تفاهم و آشتی عمل کند.
به نظر شما ایران اینطور عمل کرده؟
بعضی عناصر در ایران طوری عمل کردند که انگار ایران در بعضی کشورهای عربی به دنبال منافع خودش است. مثلا در یمن و حمایت از فعالیت های شیعه های آن کشور علیه مثلا اخوان المسلمین یا مثلا حمایت از نوری مالکی در عراق.
در این رقابت بین ایران و عربستان، آیا شما حق را به ایران می دهید یا عربستان؟
احساس ما این است که این دو کشور باید علیه دشمن اصلی منطقه همکاری کنند. هر دو باید سعی کنند به تفاهم برسند.
این درست است که بگوییم اگر شما بخواهید بین کشورهای منطقه یک دوست و یاور پابرجا پیدا کنید، آن دوست و یاور اصلی ایران است؟
در حال حاضر بله. ما به نظام ایران اعتقاد داریم چرا که آنها بدون هیچ چشمداشتی از ما حمایت کردند.
آیا هرگز آنها از شما نخواستند که در مسئله جنگ داخلی سوریه یا هر موضوع دیگری موضعگیری خاصی بکنید؟ یعنی واقعا حمایت آنها از شما مطلق بوده؟
مشکل ما با ایران نبود. مشکل ما با بعضی ها در سوریه بود. ما می خواستیم در سوریه بی طرف باشیم و نیروهایمان را هدر ندهیم. اما آنها ما را در برابر یک دو راهی قرار دادند که دیدیم بهترین راه برای ما خروج از سوریه است.
از آنجایی که شما اینقدر بر وحدت امت اسلامی تاکید دارید، فکر نمی کنید مسلمانانی که از حکومت بشار اسد زخم خورده اند هم مثل فلسطینی ها زجر کشیده اند و این ایجاب میکند که شما در مسئله سوریه بی طرفی را کنار بگذارید و حکومت سوریه را به خاطر اقداماتش محکوم کنید؟
مشکل حکومت های عرب نوع رابطه با مردمانشان است. آنها وقتی به مطالبات مردم خود بی توجهی کنند باعث شرمساری ما که می خواهیم بی طرف باشیم می شوند. ما به عنوان حماس آن قدرت را نداریم که بخواهیم از یک طرف ماجرا حمایت کنیم. ما در سوریه تنها یک مهمان بودیم. اگر ما بخواهیم از یک طرف ماجرا جانبداری کنیم، نیروهایمان را هدر می دهیم. در جریان حمله آمریکا به عراق هم موضعمان همین بود در صورتی که سازمان آزادی بخش فلسطین از صدام حسین دفاع کرد.
شما هرگز از صدام حسین حمایت نکردید؟
ما هرگز در مسائل داخلی کشورهای عرب دخالت نکردیم و این سیاست ما جواب داد. زیرا باعث شد بتوانیم نیروهایمان را علیه اسرائیل متمرکز نگه داریم. من وقتی وزیر امور خارجه حماس بودم همیشه همین سیاست را دنبال می کردم.
راجع به حزب الله چه می گویید که در سوریه دخالت کرد و نیروی خود را در جای دیگری صرف کرد؟ هر چه باشد حزب الله متحد شماست.
حزب الله فرق می کند. حزب الله یک نیروی نظامی پیشرفته دارد. اما حماس چنین نیست.
اما خود شما گفتید فلسفه بی طرفی این است که نیروهای مخالف اسرائیل هدر نروند.
این تصمیم با خود حزب الله است.
آیا شما از این تصمیم حمایت می کنید؟
ما انتظار داریم همه هر چه در توان دارند علیه اسرائیل بکار بگیرند.
حتی ایران؟ چرا شما حاضر نیستند علیه دخالت ایران در سوریه موضع بگیرید؟
ما نمی خواهیم علیه هیچ کس موضع بگیریم. ما فقط به دنبال سرنوشت مردم خودمان هستیم. اگر کشور شما در اشغال یک دشمن است نباید راجع به کشورهای همسایه موضع بگیرید. این برای ما که ضعیف ترین بازیگر منطقه هستیم یک ضرورت است. برای همین ما انتظار حمایت بیشتری از ایران و حزب الله داریم و فقط چشم به مسئله فلسطین دوخته ایم.
ایران که بزرگترین متحد شماست معتقد است که حکومت اسد سنگر اصلی مبارزه علیه اسرائیل است. شما موافق نیستید؟
ما امیدواریم حکومت اسد مشکلات داخلی خود را حل کند که بیش از این نیروی ایران را هدر ندهد.
پس فکر می کنید حکومت سوریه نیروی ایران را هدر می دهد؟
بله، البته. این یک راز نیست.
آیا ایران می تواند به حماس کمک بیشتری کند که نکرده؟
بله. باید همین طور باشد. اما الان که مرزهای ما بسته است ایران باید راهی برای کمک به حماس پیدا کند.
مثلا چه راهی؟
اول از همه پول. برای بازسازی. چه در زمینه نظامی چه غیر نظامی.
الان چقدر ایران به شما پول می دهد؟
این محرمانه است و من راجع به این موضوع حرفی نمی زنم.
پس به شما پول داده اند؟
ما نباید راجع به این موضوع حرف بزنیم چرا که تنها کسی که از این حرف ها استفاده می برد اسرائیل است. فعلا بهترین کمک به ما دادن پول است.
تکنولوژی ساخت موشک چطور؟
من راجع به این موضوع حرف نمی زنم.
آیا می توانید بگویید حرف زدن راجع به این موضوع چطور به اسرائیل کمک می کند؟ همه از کمک های آمریکا به اسرائیل خبر دارند و جزئیاتش هم معلوم است.
ما شرایط اسرائیل را نداریم. کمک های آمریکا می تواند بدون هیچ مانعی به اسرائیل برسد. اما وقتی بخواهیم از کمک های ایران بگوییم امکان دارد نه فقط اسرائیلی ها بلکه آمریکایی ها و حتی بعضی کشورهای عربی مانع این کمک ها شوند. از همین رو ما نباید راجع به چند و چون کمک های ایران صحبت کنیم.
اما فرماندهان نظامی ایران راجع به این مسئله حرف می زنند. آنها گفته اند که برای افزایش برد موشک های حماس علیه اسرائیل و افزایش قدرت تخریب آنها به حماس کمک کرده اند.
تا این حد قابل قبول است. این جزو بحث اصول است، اما نباید وارد جزئیات فنی بشویم.
آیا فکر می کنید اگر ایران مجهز به سلاح هسته ای شود برای حماس و برای منطقه بهتر است یا بدتر؟
اسرائیل سلاح هسته ای دارد. آمریکا دارد. هند دارد. پاکستان دارد. چرا ایران نداشته باشد؟ همه ما باید از همه مولفه های قدرت برخوردار باشیم از جمله سلاح هسته ای. نه به خاطر اینکه دنبال تجاوزگری هستیم بلکه به خاطر اینکه نگذاریم اسرائیل به فکر حمله به کشورهای عربی و اسلامی بیفتد.
اجازه بدید مقداری راجع به سیاست داخلی ایران حرف بزنیم. شما زیاد به ایران سفر کردید و با رهبران سیاسی ایران دیدار داشتید. کدام سیاستمدار ایرانی را بیشتر از همه حامی حماس یافتید؟
به نظرم همه سیاستمداران ایران از فلسطینی حمایت می کنند مخصوصا از حماس. بعد از انتخابات در ایران ما با چهره های سیاسی و امنیتی ایران صحبت کردیم و آنها به ما اطمینان دادند که هیچ تغییری در سیاست ایران نسبت به فلسطینی ها ایجاد نشده و نخواهد شد.
شما با محمود احمدی نژاد دیدار کردید و رابطه دوستانه ای هم با او داشتید. اما هنوز با حسن روحانی دیدار نکرده اید. آیا دلیلش این است که دولت جدید را کمتر متمایل به مسئله فلسطین می بینید؟
سیاست ایران بسته به رئیس دولتش نیست. بالاترین مقام ایران از مقاومت فلسطین حمایت می کند. دلیل اصلی دیدار نکردن ما از ایران بسته شدن مرزهای غزه بود. به همین سادگی. نه اینکه احساس کنیم حسن روحانی از ما حمایت نمی کند.
خیلی از افکار عمومی در کشورهای عربی و سیاستمداران عرب این ذهنیت را دارند که ایران و آمریکا علیه عرب ها همدست هستند. به نظر شما نزدیکی ایران و آمریکا به ضرر فلسطینی ها تمام خواهد شد؟
من شخصا نمی خواهم بگویم ایران باید با کی رابطه داشته باشد یا نداشته باشد. اگر قرار باشد نزدیکی رابطه ایران و غرب به ضرر مقاومت فلسطین تمام شود، این یک اشتباه بزرگ و تاریخی خواهد بود. در عین حال معتقدم رفع تحریم ها علیه ایران باعث قدرت گرفتن بیشتر ایران می شود و در نتیجه حماس هم قوی تر خواهد شد. این یک بازی همه یا هیچ نیست. سیاستمداران ایران بسیار حرفه ای هستند و می توانند این دو مسئله را با هم آشتی بدهند.
آیا روزی را می بینید که ایران همانطور که یاسر عرفات را به کنار آمدن با اسرائیل و خیانت به آرمان های فلسطین متهم کرد همین کار را با حماس بکند؟ به هر حال عناصری در حماس اینطور نشان داده اند که حاضرند بر اساس مرزهای ۱۹۴۸ توافق کنند.
از نظر عقیدتی ما اعتقاد به بازگرداندن همه سرزمین های اسلامی داریم، بنابراین راجع به مرزهای ۱۹۴۸ کوتاه نخواهیم آمد. ما هرگز اسرائیل را حتی در یک وجب از خاک فلسطین به رسمیت نخواهیم شناخت و موضع ما کاملا از این جهت با موضع سازمان آزادیبخش فلسطین فرق دارد.
رهبر ایران چندین بار در هفته های اخیر گفته که کرانه باختری هم باید مسلح شود. از طرف دیگر در هفته های اخیر سازمان امنیت اسرائیل اعلام کرده که ده ها نفر از فعالان حماس را در کرانه باختری بازداشت کرده؟ آیا بین این دو موضوع ارتباطی وجود ندارد؟
رهبر ایران از یک موضع اصولی سخن می گوید زیرا این حق ماست که مسلح باشیم چرا که سیاست مذاکره با اسرائیل شکست خورده. این حرف رهبر ایران یا رهبر هر کشور عربی که گزینه درست مبارزه مسلحانه با اسرائیل است یک حرف اصولی است، اما به این معنی نیست که ایران به کرانه باختری سلاح می دهد چرا که امکان این کار وجود ندارد. ولی باعث خواهد شد آنهایی که معتقد به مبارزه مسلحانه در کرانه باختری هستند تشویق شوند.
شما گفتید آنچه حماس را از سازمان آزادبیخش فلسطین متمایز می کند رویکرد اسلامی حماس است. من اینجا در غزه ندیدم قوانین شریعت اجرا شوند. از حجاب گرفته که در غزه اجباری نیست تا قوانین دیگر. مگر شما ایران را یک الگوی مناسب کشورداری بر اساس قوانین شریعت نمی دانید؟
ما هنوز یک کشور نیستیم. وضعیت سیاسی ما فرق می کند. ما نمی توانیم مردم را به زور تابع قوانین شریعت کنیم. ما تا الان تصمیم را بر عهده خود مردم گذاشته ایم. در مدارس و دانشگاه ها فعالانه سعی کردیم مردم را متقاعد کنیم که به احکام اسلامی پایبند باشند و موفق هم شدیم چرا که اکثریت فلسطینی ها به اسلام متمایل هستند ولی نه به زور چرا که هنوز یک کشور نیستیم.
برای اینکه هنوز یک کشور نیستید یا برای اینکه اعتقادی به اجبار ندارید؟
ما به اجباری کردن هیچ چیز اعتقاد نداریم، اما اگر روزی یک کشور بشویم باید شریعت را به قانون بدل کنیم و مردم هم باید به این قوانین احترام بگذارند اما نباید بگذاریم هیچ کس، دیگری را به چیزی مجبور کند وگرنه این باعث دعواهای داخلی خواهد شد مثل دعوایی که بین فتح و حماس پیش آمد. وقتی به مرحله کشورداری برسیم آنگاه می توانیم جامعه را قانونا مکلف به تبعیت از احکام شریعت کنیم اما نه به زور یک سازمان یا نهاد خاص. ضمنا من وقتی ایران رفتم خیلی از خانمهایی را دیدم که صد در صد تابع اسلام نیستند و نصف موهایشان از روسری بیرون بود. بنابراین حتی در ایران و حتی به رغم قوانین اجباری آن کشور درصد بزرگی از ایرانی ها صد در صد به احکام اسلامی پایبند نیستند.
گروهی از مردم ایران معتقدند حکومتشان که بیش از اندازه به فلسطینی ها و حماس کمک می کند. یکی از شعارهای معترضان در سال ۱۳۸۸ شعار 'نه غزه نه لبنان جانم فدای ایران' بود. شما به این گروه از ایرانی ها چی می خواهید بگویید؟
به نطر من این یک ذهنیت کوتاه نگرانه است. اگر آنها از حکومتشان بخواهند که دست از حمایت از حماس بردارد بهای این کار را با موجودیت خودشان خواهند داد. اسرائیل اولین و بزرگترین دشمن ایران است. وقتی شما از طریق حمایت از حماس و حزب الله باعث تضعیف اسرائیل بشوید دارید به نجات خودتان کمک می کنید. این از نقطه نظر مادی. از نقطه نظر معنوی هم مسلمانان باید همواره به یاری دیگر مسلمانانی که گرفتارند بشتابند و برادران دینی خود را تنها نگذارند.
No comments:
Post a Comment