اتاق‌های تفتیش عقاید موسسه مصباح یزدی

حجت‌الاسلام محسن غرویان از استادان حوزه علیمه قم است که در پرونده خود سابقه شاگردی آیت‌الله مصباح‌یزدی را دارد.
به گزارش شرق، او اگرچه قبلا از وجود «اتاق تفتیش عقاید در زیرزمین مؤسسه امام‌خمینی»، که متعلق به مصباح‌یزدی است، خبر داده بود، این‌بار در گفت‌وگویی با سایت انتخاب، درباره این اتاق‌ها توضیح بیشتری داده است.
بهانه ادعای دوباره غرویان، گزارش سایت صابرنیوز علیه این استاد حوزه علمیه قم است. این سایت که به گفته غرویان، از سوی برخی از وابستگان مؤسسه پژوهشی امام‌خمینی اداره می‌شود، در گزارشی به مصاحبه‌های غرویان درباره کاندیداتوری سیدحسن خمینی در انتخابات خبرگان اشاره کرده است و در ادامه آن به شاگرد سابق آیت‌الله هشدار داده که با این مصاحبه‌ها در تلاش برای بسترسازی به‌منظور رسیدن به القاب و تکریم‌های کاذب جریانی نباشد که به ادعای این سایت بدترین شبهات را به دین، انقلاب و ولایت فقیه وارد کرده است.
سپس در انتهای این گزارش به بازخوانی مواضع غرویان در زمان عضویتش در حلقه آیت‌الله مصباح پرداخته است. از جمله این بازخوانی، انتشار مجدد بخشی از مصاحبه غرویان با نشریه پرتو سخن، ارگان مطبوعاتی آیت‌الله مصباح، در سال ٨٣ است. غرویان در آن مصاحبه از مواضع خود درگفت‌وگویی که همان سال با روزنامه «شرق» داشته اعلام برائت و عذرخواهی می‌کند.
غرویان در مصاحبه با روزنامه «شرق» نظرهای تازه‌ای درباره برخی موضوعات فقهی از جمله برابری ارث زن و مرد مطرح کرده بود. این بازخوانی از سوی سایت صابرنیوز، غرویان را بر آن داشت تا در گفت‌وگو با سایت انتخاب آن مصاحبه را توبه‌نامه بخواند و بگوید آن توبه‌نامه در شرایط اجبار و تحمیل در همان اتاق‌های تفتیش عقاید تهیه و تنظیم شده است. او در این گفت‌وگو درباره این اتاق‌ها توضیح بیشتری داده است، اگرچه قبلا هم به وجود اتاق‌های تفتیش عقاید اشاره کرده بود.
غرویان در مصاحبه خود با سایت انتخاب، در واکنش به مطلب سایت صابرنیوز، گفته است اگر لازم بدانم پرده از تهدیداتی که این گروه علیه من انجام دادند، برمی‌دارم. غرویان در توضیح با اشاره به مطالب سایت صابرنیوز چنین گفته است: تحلیلی که این سایت‌ها منتشر کرده‌اند، پیرو مصاحبه اجباری با بنده در سال ٨٣ بود که در نشریه پرتو منتشر شد.
مصاحبه‌ای که در آن سال از بنده گرفته شد، با فشار تهدید‌های مهندسی‌شده‌ای بود که به من روا شد و بدیهی است که در آن مصاحبه حقایق بیان نشده است، بنابراین اگر بخواهم واقعیت پشت پرده آن توبه‌نامه را بیان کنم حرف‌ها و افشاگری‌های زیادی برای گفتن دارم و هویت خیلی از آن افراد و دست‌اندرکارانی را که در آن زیرزمین تفتیش عقاید در مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در قم حرف‌های بسیاری خلاف قانون و شرع می‌زدند، افشا می‌کنم.
این استاد حوزه و دانشگاه افزود: این افراد باید محاکمه شوند، بنابراین بنده به دلیل ملاحظاتی که در آن زمان داشتم و الان هم تا حدی دارم، همه زوایای آن مصاحبه اجباری و زیر فشار تهدید را بیان نکرده‌ام و نمی‌کنم، اما اکنون صرفا از باب روشنگری برای خوانندگان و ثبت در تاریخ، زوایایی از آن ماجرا را مطرح می‌کنم.
اینها باید بدانند که من آن اتفاقات را هنوز افشا نکرده‌ام، ولی اگر لازم باشد حرف‌ها و الفاظ رکیک و تهدید‌های مجموعه پرتو به خودم را برای روشنگری ملت ایران افشا خواهم کرد. غرویان با بیان آنکه ماجرای زیرزمین تفتیش عقاید مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی اسفناک است، گفت: این افراد توبه‌نامه اجباری و تحمیلی از جانب بنده را تنظیم کرده و منتشر کردند.
تشریح اتاق تفتیش عقاید
به گفته غرویان، در زیرزمین مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام‌خمینی، اتاقی بود که روی آن نوشته شده بود «ورود مطلقا ممنوع». او ادامه داد: این اتاق کاملا به اتاق‌هایی شباهت داشت که ساواک در آن اقدام به بازجویی می‌کرد. در این اتاق به هر فردی از اساتید و طلاب که مانند آنان فکر نمی‌کرد، فحاشی می‌شد و الفاظ رکیک به آنها نسبت داده می‌شد.
تمامی این مسائل در زمان دولت آقای احمدی‌نژاد انجام می‌شود. غرویان در ادامه مدعی شد: این آقایان می‌گفتند به قصد لطمه‌زدن به آبروی بنده، با همسر بنده تماس می‌گیرند و به دروغ می‌گویند بنده با خانم اجنبیه‌ای ارتباط داشته‌ام یا به آتش‌زدن ماشین یا بی‌احترامی به لباس و عمامه من و بی‌آبروکردن بنده در مقابل مدرسه فیضه تهدید می‌کردند.
همه این تهدیدها بدین منظور انجام می‌شد که من دست از مواضع سیاسی و فکری خود بردارم. او در توضیح هویت تهدید‌کنندگان، گفت: این تهدید‌ها از طرف حلقه پرتو صورت می‌گرفت و کاملا مشخص بود با حمایت‌هایی که می‌شدند، می‌توانند این تهدیدها را عملی کنند.
حکایت توبه‌نامه اجباری
غرویان یک‌بار دیگر در گفت‌وگو با ماهنامه نسیم بیداری هم درباره اتاق‌های تفتیش عقاید صحبت کرد، اما به جزئیات آن اشاره‌ای نکرده بود. غرویان در آن مصاحبه گفته بود: «یک اتاقی بود که اتاق محکمه و اتاق تفتیش عقاید بود و آنجا برخوردهایی خیلی غیراخلاقی با افراد می‌کردند؛ برخوردها به دلیل مسائل سیاسی و اجتماعی بود». بعد از آن بود که محسن روانبخش از شاگردان آیت‌الله مصباح و سردبیر هفته‌نامه پرتو سخن به آن مصاحبه پاسخی سخت داد و غرویان را به انتشار فیلمی از مصاحبه‌اش تهدید کرده بود، اما آن مصاحبه چه بود؟
غرویان در سال ٨٣ مصاحبه‌ای با روزنامه «شرق» انجام داده بود؛ او در آن مصاحبه درباره برخی از موضوعات فقهی و قرآنی نظراتی داده بود که از جمله آنها قائل‌شدن به برابری ارثیه برای زن و مرد بود. بعد از انتشار مصاحبه غرویان با «شرق»، مدتی بعد مصاحبه‌ای از او در نشریه پرتو سخن منتشر می‌شود با عنوان به خود آمده‌ام و از همه مواضع اتخاذکرده در روزنامه «شرق» اعلام برائت می‌کند؛ این اعلام برائت هم با کلمات عجیبی مطرح شده است.
در بخشی از آن مصاحبه که غرویان آن را توبه‌نامه می‌خواند، به نقل از او چنین آمده است: «ناگهان در خلوتی به خود آمدم که ‌ای وای بر من! من چه کرده‌ام که دشمن برای من کف می‌زند و دل علما و بزرگان دین را رنجانده‌ام. چند بار روی سخنانم تأمل و آن را با سخنان معاندان و شیاطین مقایسه کردم، دیدم دقیقا یکی است و این سخنان را شیطان در دهان من گذاشته است.
وقتی «به خود آمدم»، دیدم خجالت می‌کشم به چشم‌های استادم علامه آیت‌الله مصباح نگاه کنم. با خود گفتم: ‌ای وای بر من! وقتی خجالت می‌کشم به چشمان استادم نگاه کنم، چگونه می‌توانم به چشمان ولی نعمت خود، امام زمان(عج)، نگاه کنم. گفتم انسان جایزالخطاست و نباید غرور، ما را بگیرد و گمان کنیم خطا نمی‌کنیم، تصمیم گرفتم پشیمانی خود را اعلام کرده تا دل آقا امام زمان(عج)، علمای بزرگ و مؤمنان را شاد و دشمنان را خشمگین کنم».
سایت صابرنیوز دقیقا همین بخش‌های این مصاحبه را انتخاب کرده و نوشته است: «امروز رسانه‌های ضدانقلاب، ضد قرآن و دین مصاحبه‌های آقای غرویان را می‌زنند و کف برایش می‌زنند. توصیه ما به جناب غرویان این است که اندکی در خلوت خود به فکر «یوم‌الحساب» باشند و نه در بسترسازی برای رسیدن چند القاب و تکریم‌های کاذب جریانی که بدترین شبهات به دین، انقلاب، ولایت فقیه و...دنبال راه‌حل باشد».
غرویان و جدایی او از مصباح
محسن غرویان در همان سال‌های ابتدایی دهه ٨٠ از حلقه شاگردان مصباح جدا می‌شود یا به ترتیبی استعفا می‌دهد. غرویان خود علت استعفایش را «ورود مؤسسه به جریانات سیاسی و جریان برهم‌زدن سخنرانی آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی در حرم حضرت معصومه(س) در ١٥ خرداد سال ٨٥» مطرح کرده بود، اما روانبخش درباره استعفای غرویان گفته بود: «این موضع واقعیت ندارد زیرا مشکل آقای غرویان به سال ٨٣ برمی‌گردد و آن هم زمانی بود که وی در مصاحبه با روزنامه «شرق» برخی از احکام صریح قرآن و اسلام را زیر سؤال برد».
بااین‌حال مشهود است که علت جدایی غرویان از حلقه شاگردان آیت‌الله مصباح نوع ورود و رویکرد مؤسسه زیر نظر آیت‌الله به مباحث سیاسی به‌ویژه بعد از روی‌کارآمدن دولت احمدی‌نژاد بوده است. غرویان بعد از کناره‌گیری، در گفت‌وگوهای متعددی که انجام داده، مواضعی اتخاذ کرده که به مذاق هم‌طیفی‌های سابق او خوش نمی‌آید.
او بارها انزجار خود را از دولت‌های احمدی‌نژاد ابراز کرده است و یک‌بار هم گفته بود دعا کنیم که او بازنگردد. او انتقادهایی هم به اصولگرایان و تلاش آنها برای رسیدن به وحدت مطرح کرده و با روی‌کارآمدن دولت روحانی از این دولت حمایت کرده است. درباره بعضی از موضوعات فقهی مانند حجاب هم این‌گونه گفته بود: مسئله حجاب و عفاف در ذات و جوهر خود امری فرهنگی، روحی و ذهنی است و ما با فشارهای فیزیکی و مالی نمی‌توانیم در این زمینه به نتیجه‌ای برسیم. غرویان متولد ۱۳۳۸ است که از مدرسان فلسفه اسلامی حوزه علمیه قم است.
او نزد استادانی مانند آیت‌الله وحیدخراسانی، آیت‌الله فاضل‌لنکرانی، آیت‌الله جواد تبریزی، آیت‌الله مکارم‌شیرازی و آیت‌الله جوادی‌آملی آموزش دیده است. غرویان قبلا استاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام‌خمینی بود که به‌علت ورود این مؤسسه به مسائل سیاسی و اجتماعی استعفا داد. غرویان به‌تازگی خبرهایی را هم درباره حضور سید حسن خمینی در انتخابات خبرگان طرح کرده بود که به دلیل همین مواضع، یاران سابقش او را تخطئه کرده‌اند.