چرا این عکس برای دانمارکی‌ها این‌‌قدر مهم است؟

مردم فراموش می‌کنند اما تاریخ نه! تاریخ هرگز هولوکاست دانمارکی را فراموش نخواهد کرد. ماجرایی که در سال‌های پس از جنگ جهانی دوم در دانمارک رقم خورد.

با پایان جنگ جهانی دوم ۲۵۰ هزار زن و کودک آلمانی از وحشت ارتش سرخ شوروی سابق به دانمارک، همسایه شمالی آلمان گریختند، بی آن‌که بدانند کمپ‌های وحشتناک پناهندگی که به زندان می‌مانست در انتظار آن‌هاست.

دانمارک زخم خورده از اشغال ارتش نازی آلمان، تمامی این پناهجویان را در کمپ‌های معروف به کمپ‌های بسته، عملا زندانی کرد و در یک رسوایی تاریخی، ۱۳هزار و ۴۹۲ زن و کودک پناهجوی آلمانی، در سال‌های ۱۹۴۵ و ۱۹۴۶ میلادی، در اردوگاه‌های پناهندگی دانمارک از شدت گرسنگی و بیماری درگذشتند.

هفت هزار نفر از این افراد، کمتر از پنج سال داشتند.

۷۰ سال پس از آن واقعه شوم و در شرایطی که آلمانی‌ها با پذیرش و استقبال گرم از دست‌کم ۸۰۰ هزار جنگ‌زده و آواره سوری و افغانستانی و …، سعی در ترمیم چهره تاریخی خود و خاکسپاری خاطره‌های تلخ هولوکاست و آلمان نازی هیتلری دارند، پناهجویانی که از مرز این کشور وارد دانمارک می‌شوند، بار دیگر شرمساری تاریخی دیگری را برای مردم کوچک‌ترین کشور اسکاندیناوی رقم می‌زنند: آن‌ها نمی‌خواهند در دانمارک بمانند.

یک «نه» کوچک و ساده این پناهجویان که این روزها قهرمان‌های ناخوانده اروپا هستند، آن هم در برابر دوربین‌ها و میکروفون‌های رسانه‌های جهانی، دانمارکی‌ها را به شدت عذاب می‌دهد.

همین دیروز (پنج‌شنبه، دهم سپتامبر/ ۱۸ شهریور ماه)، لارس لوگه قاسموسن، نخست وزیر راست‌گرای دانمارک، اعلام کرد که تنها ۶۶۸ نفر از سه هزار و ۲۰۰ پناهجویی که از روز یک‌شنبه تا پنج‌شنبه این هفته (ششم تا دهم سپتامبر)، از مرزهای شمالی آلمان وارد این کشور شده‌اند، از دولت دانمارک تقاضای پناهندگی کرده‌اند.

بازندگان دیروز، برندگان امروز اروپایی که قرن‌هاست دم از دموکراسی و برابری و عدالت می‌زند، این روزها با چالشی عمیق دست و پنجه نرم می‌کنند: پذیرفتن یا نپذیرفتن جنگ زدگان سوری و افغانستانی و ….

تا اینجای کار، برنده این حادثه انسانی که در تاریخ جهان ثبت خواهد شد، دولت‌های آلمان و اتریش بوده‌اند. آن‌ها با باز کردن مرزهای خود و زیر پا گذاشتن قوانین دست و پا گیر اروپایی و معاهدات دوبلین و شینگن، چهره خراش خورده خود در تاریخ را ترمیم می کنند و در مقابل دولت‌های راستگرای حاکم در اروپا همچنان خود را به خواب زده‌اند.

این میان اما دانمارک وضعیت ویژه‌ای پیدا کرده است. دولت راست‌گرای این کشور که با شعارهای ضد مهاجران و محدود کردن شرایط پناهندگی در انتخابات ماه ژوئن به قدرت رسید، حالا در تنگنای بدنام کردن دوباره دانمارک در تاریخ گرفتار شده است.

دولت دانمارک رسما اعلام کرده است به سهمیه‌بندی پناهجویان که توسط اتحادیه اروپا طرح‌ریزی شده است، تن نخواهد داد و اینگر استوی برگ، وزیر امور مهاجرت و اتباع بیگانه این کشور، در حرکتی عجیب و در یک اقدام بی‌سابقه، دست به انتشار آگهی‌های تبلیغاتی علیه کشور خود در روزنامه‌های معتبر خاورمیانه زد.

یکی از این آگهی‌ها دوشنبه همین هفته در روزنامه دیلی استار لبنان منتشر شد. در این آگهی، وزارت امور مهاجرت و اتباع بیگانه دانمارک به خواننده خود می‌گوید که در دانمارک، دولتی دست راستی به قدرت رسیده که مخالف پناهجویان و موافق تشدید کنترل مرزهاست.

از سوی دیگر، اصلی‌ترین حامی دولت در دانمارک یعنی حزب ضد خارجی دنسک فولک پارتی (حزب مردم دانمارک)، در حال ساخت فیلمی تبلیغاتی است که در آن به پناهجویان هشدار داده می‌شود که در دانمارک عاقبت خوبی در انتظار آن‌ها نیست. سازندگان این فیلم همان کسانی هستند که یک فیلم تبلیغاتی به همین سیاق برای دولت به شدت راست‌گرای استرالیا ساخته‌اند. همه این عوامل باعث شده تا مردم دانمارک از دولتمردان خود عصبانی باشند. شرمساری تاریخی پناهجویانی که نمی‌خواهند در دانمارک بمانند، مردم این کشور را به شدت شرمسار کرده است. آن‌ها از سیاستمداران راستگرای خود می‌پرسند که چرا با آبروی ما بازی کرده‌اید؟

احمد جلالی فراهانی، روزنامه‌نگار مقیم دانمارک

روز گذشته (پنج‌شنبه، دهم سپتامبر)، در خبرها آمده بود که توه واریس، یک پیرزن ۸۸ ساله دانمارکی، از مقام‌های سوئدی درخواست تابعیت این کشور را کرده است. او ملیت دانمارکی خود را کنار گذاشته و از آن شرمسار است.

توه واریس به روزنامه آفتون بلادت گفته است: «من ملیتم را تغییر دادم چون رفتار دولتمردان دانمارک به هیچ وجه شبیه آن چیزی نیست که دانمارکی‌ها می‌خواهند. سرزمین من همیشه در طول تاریخ کشوری صلح دوست و خوب برای پناهجویان بوده است اما حالا دولتی در این کشور بر سر کار است که فرسنگ‌ها با آرمان‌های دانمارک واقعی فاصله دارد.»

ماجرا اما به همین‌جا ختم نمی‌شود. صدها دانمارکی با طی کردن صدها کیلومتر مسافت، این روزها خود را به مرزهای جنوبی کشورشان می‌رسانند تا به پناهجویانی که نمی‌خواهند در دانمارک بمانند کمک کنند تا به سوئد بروند. آن‌ها با خودروهای شخصی و حتی قایق‌های‌شان، پناهجویان را به مرزهای سوئد می‌رسانند.

به نظر می‌رسد نسل نوی دانمارک نمی‌خواهد در این رسوایی تاریخی که دولتمردان‌شان پیشه خود ساخته‌اند، سهیم باشد. به همین خاطر هم هست که این عکس برای آن‌ها مهم است و در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود.

قهرمان نسل جوان امروز اروپا نه نژادپرستان و اولترا ملی‌گراها که آنگلا مرکل است و همه سیاستمدارانی که چارچوب‌های بین‌المللی را در برابر کرامت انسانی زیر پا گذاشته‌اند.

این عکس برای نسل جوان دانمارک حاوی پیامی ماندگار است. تصویری که از پلیس ملی این کشور در نهمین روز ماه سپتامبر سال ۲۰۱۵ میلادی ثبت شده است.

بعدها شاید در روایت تاریخ این روزهای دانمارک بگویند که پلیس ملی این کشور که همواره میان دولت و مردم، جانب مردم را گرفته است، برخلاف دستور مستقیم وزیر دادگستری که خواهان بسته شدن راه‌های منتهی به سوئد به روی پناهجویان بود، نه تنها راه آن‌ها را که نمی‌خواستند در دانمارک بمانند سد نکرد، بلکه راه خودروهای عبوری شاهراه ترانزیتی این کشور را مسدود کرد تا پناهجویان خسته و از آن سوی دریاها رسیده، با خیال راحت پیاده‌روی خود به سوی مرز سوئد را ادامه دهند و هر جا که خواستند، استراحت کنند.

فراتر از آن این‌که ماموران پلیس ملی، پناهجویان را تا مرز سوئد مشایعت می‌کنند تا مبادا گزندی از جانب نژادپرستان اندک شمار دانمارکی به آن‌ها برسد.

برای نسل امروز دانمارک، قهرمان واقعی همین پلیس جوانی است که با وجود آن‌که مسلح است و قوی هیکل، ترجیح می‌دهد مرزها را درنوردد و در مرز انسانیت و نوع دوستی، با کودکی آواره و خسته از جنگ و روزها و شب‌های مهاجرت و دربه‌دری و آوارگی، کودکانه بازی کند.

دانمارکی‌ها شاید از داشتن دولت راستگرا شرمنده‌اند و همین شرمساری آن‌ها را وا می‌دارد تا این عکس را به جهانیان نشان دهند و بگویند که دانمارکی واقعی، این پلیس مهربان است نه دولت راستگرای ما.